ROZBUDOWA COLLEGIUM MEDICUM W BYDGOSZCZY

 

DLACZEGO?

 

Architektura użytkowa

Wierzymy, że w architekturze najważniejszy jest jej odbiór przez użytkownika. Trafna odpowiedź na zadaną funkcję oraz forma adekwatna do celu, któremu ma służyć oddziałuje na człowieka podświadomie. Można by niejako rzec, że dobra architektura staje się gestem, skinieniem.

Szpital

Sala kongresowa

Obiekty edukacyjne

Hotel

Garaż

To wszystko obiekty użytkowe, z których na co dzień korzysta wielu różnych użytkowników.

Czy w jakiś sposób one na nas oddziałują ?

Czy ważna jest ich forma kolor, kształt, wysokość?

Z całą pewnością tak.

Obiekty służby zdrowia, edukacji, budynki szpitalne, powinny charakteryzować się racjonalnością która nierzadko prowadzi do powtarzalności. Monotonia, powtarzalność układu funkcjonalno-przestrzennego wpływa z kolei negatywnie na identyfikację przestrzenną i rozróżnianie w ogólnie pojętej przestrzeni sekwencji wyjątkowych miejsc.

Ufamy, że obiekty służby zdrowia powinny budzić pozytywne konotacje, być miejscami które budzą spokój i zaufanie. Wówczas utrzymanie ludzkiej skali budynków i detalu architektonicznego nabiera wyjątkowego znaczenia. Jest warunkiem koniecznym na drodze do uzyskania przestrzeni postrzeganych jako przyjazne.

 

Kontekst miasta

Wierzymy, że bez kontekstu nie ma dobrej architektury. Nowy obiekt budowlany powinien prowadzić dialog z sytuacją zastaną.

Bydgoszcz.

Miasto malowniczo położone nad Brdą i Kanałem Bydgoskim, słynie z architektury wielu epok. Bogactwo i dziedzictwo kulturowe miasta kojarzone jest bardzo często z czerwona cegłą.

Spławna rzeka, wpłynęła na rozwój żeglugi, co zaowocowało budową w wiekach średnich licznych spichlerzy w konstrukcji szachulcowej. Kanał Bydgoski stanowi od niemal 250 lat przykład unikatowego na skalę Europy rozwiązania hydrologicznego. Rzeka kształtuje obraz miasta po dziś dzień.

Obok XIX wiecznych, często ceglanych kamienic, w Bydgoszczy pojawia się w ostatnich latach coraz więcej wartościowej architektury. Siedziba BreBanku (obecnie mBank), będącego parafrazą spichlerza czy gmachu Opery Nova, z pewnością można uznać za obiekty nieprzeciętne, ikoniczne. Ten pierwszy, to obiekt doskonale wpisujący się w historyczny kontekst miasta poprzez współczesną reinterpretację historycznej formy i proporcji Szklana, transparentna elewacja połowy budynku, oraz kolorystyczne dopasowanie się drugiej części to mariaż pomiędzy szacunkiem do tradycji i ukłon w stronę nowoczesności. Tymczasem dostojny budynek Opery Nova, zdaje się być negatywem na tle “czerwonej” architektury miasta, który swoją białą elewacją wybija się spośród śródmiejskiej zabudowy ubiegłych stuleci.

 

Przestrzeń wielu użytkowników

Skupiliśmy się na tym, dla kogo projektujemy. Chcemy tworzyć budynki, które dają potencjał i ułatwiają ludzkie działania. Określenie użytkownika, pomaga dobrać odpowiednią typologię, skalę i kubaturę budynku. Pierwszym pytaniem, jakie postawiliśmy sobie podchodząc do całego procesu projektowania, było pytanie “dla kogo?”.

Określony przez organizatorów obszar, zakładał wzajemne oddziaływanie różnych grup społecznych wiekowych i zawodowych. Myślimy zatem o architekturze jako jej użytkownikach. O młodych i starych. Chorych i tych, którzy będą ich leczyć. O uczniach i  nauczycielach. Mieszkańcach i gościach.

Określenie użytkownika, prowadzi do poszukiwania budynków adekwatnych, a więc takich, które ułatwiać będą działania i aktywności szeroko pojętej rzeszy użytkowników.

 

 

JAK?

 

Korespondencja z istniejącą zabudową

Ze względu na ściśle ograniczony obszar należący do Collegium Medicum znajdujący się pomiędzy ulicami  M. Skłodowskiej – Curie, A. Jurasza, aleją S. Wyszyńskiego i Powstańców Wielkopolskich,  w prezentowanej koncepcji skupiamy się na optymalizacji przestrzeni nowoprojektowanych obiektów oraz utworzenie spójnej koncepcji zabudowy tworzącej integralną całość z obiektami istniejącymi lub właśnie wznoszonymi (hala sportowa).

Problemem miejsca, w którym projektujemy, jest architektura, która wydaje się być dość przypadkowa, niezdefiniowana, mało wyrazista, choć istniejącym budynkom nie da się odmówić dwóch z trzech cech dobrej architektury wg antycznego teoretyka Vitruwiusza Pollio – trwałości i użyteczności, trzeci z przymiotów – piękno, które my definiujemy raczej jako wyrazistość, zdecydowanie, jest już o wiele trudniej dostrzegalny.

Skupiliśmy się, na wprowadzeniu obiektów, które w pewien sposób określą to miejsce, sprawią że będzie to kwartał ciekawej architektury.

Zróżnicowany charakter i wygląd budynków, wynikający z ich funkcji, staraliśmy się uporządkować wprowadzając zabudowę, która cechuje się stosowaniem (choć w różnych proporcjach w różnych budynkach) tych samych środków wyrazu architektonicznego. Zdecydowaliśmy się na zastosowanie tak znamiennej dla Bydgoszczy cegły, ale także zieleni wertykalnej oraz „inkrustacji z białych i czarnych blend.

 

Idea miasta-ogrodu

Starając się wpisać opracowywany obszar w kontekst Bydgoszczy , przywoływaliśmy założenia miasta-ogrodu, które przyświecało rozbudowie wschodniej części aglomeracji bydgoskiej. Przeplatanie zabudowy zielenią, zarówno poprzez zastosowanie ogrodów, zieleni urządzonej horyzontalnie, jak i w wprowadzenie zieleni wertykalnej – zielonych ścian, zieleni “spływającej” z balkonów i ślepych ścian elewacyjnych – ma potencjał nie tylko wizualny, ale także terapeutyczny.  Leczniczy aspekt wertykalnych zielonych ścian, staje się emanacją funkcji budynków służących w końcu zachowaniu i powrotu do dobrego zdrowia.

Dziś w czasach ciągle narastającej presji inwestycyjnej, przestrzeń zagospodarowana w taki sposób by umożliwić jej użytkownikowi aktywne obcowanie z naturą jest z założenia postrzegana jako ponadstandardowa, prestiżowa, podnosząca wartość komercyjną ale przede wszystkim społeczną, mentalną danej inwestycji.

 

Nowoczesne rozwiązania architektoniczne

Staraliśmy się, by nasze rozwiązania dotyczące architektury, były nowoczesne ale też uniwersalne. Zastosowaliśmy powściągliwe  formy, wykończone ponadczasowymi, naturalnymi materiałami Swoisty warstwowy, „sandwichowy” charakter budynków nie jest jedynie zabiegiem elewacyjnym. Wewnętrzna struktura budynków, ich typologia, lokalizacja komunikacji ogólnej oraz pomieszczeń szczególnych tworzy czytelny rysunek elewacji. Przy tak rygorystycznym traktowaniu fasad budynków jako  emanacji ich wewnętrznej struktury, niemal nie musimy projektować elewacji. Struktura funkcjonalna sama podpowiada właściwe rozwiązania

W budynkach publicznych niezwykle potrzebne jest  zapewnienie komfortu przebywania i łatwości odnalezienia się w środku jej użytkownikom. Szczególnie obiekty o profilu medycznym, takie jak szpitale i przychodnie powinny być zaprojektowane i urządzone w sposób przejrzysty, zapewniający łatwą komunikację oraz komfort przebywania szczególnie osobom chorym lub niepełnosprawnym.

W niniejszej koncepcji skupiamy się na powtarzalności pewnych parametrów, diagramów funkcjonalnych i rozwiązań materiałowych przy jednoczesnym „szyciu na miarę” każdego z budynków. Język architektury, jej wyraz staje się zatem zmienną parafrazą tej samej opowieści, jednego nadrzędnego konceptu.

Projektujemy dość duże przeszklenia, zapewniające odpowiednie doświetlenie pomieszczeń, w obiektach przeznaczonych na  pobyt pacjentów, uczniów i gości hotelu.

 

 

CO?

 

Rozwiązania urbanistyczne

Projektowane budynki mają charakter plomb urbanistycznych. Wpisują się w dość już dogęszczony układ istniejący. Każdy z budynków posiada nie tylko racjonalny i czytelny układ wewnętrzny ale także przemyślaną strefę przyziemia i bezpośredniego otoczenia budynków. Czasami jest to po prostu współczesna kontynuacja zastanych układów wejść i dojazdów, czasami są to autorskie rozwiązania, nie spotykanie nigdzie indziej w ramach kompleksu. Wszystkie budynki zostały zaprojektowane w sposób zgodny z zapisami planu miejscowego, w tym w szczególności z respektowaniem nieprzekraczalnych linii zabudowy.

 

Rozwiązania materiałowe

Cegła

To nasz ukłon w stronę tradycji i kultury budowania w Bydgoszczy. Zastosowanie jednego materiału przewodniego, na wszystkich nowoprojektowanych  obiektach porządkuje przestrzeń i ją spaja. Jesteśmy przekonani, że mimo braku zastosowania wyeksponowanej cegły elewacyjnej na obecnych budynkach, taki zabieg wpłynie bardzo pozytywnie na odbiór całego kompleksu po rozbudowie.

Zieleń

Chcemy oddać z awansem to, co zabraliśmy. Tereny zielone, które zostały zagospodarowane pod nowe budynki, odtworzyliśmy na dachach tworząc tereny służące rekreacji i wypoczynkowi. Dodatkowym elementem łączącym wszystkie budynki są zielone ściany na których zaproponowaliśmy urządzenie ogrodów wertykalnych, mających dodatkową cechę filtrów miejskich oraz elementów wpływających pozytywnie na proces leczenia i dochodzenia do zdrowia.

Biel

Dopełnieniem cegły jest dla nas naturalny tynk lub beton w odcieniach bieli. Zastosowaliśmy go, w postaci przegród balkonowych lub jako elementu bazowego w przypadku garażu.

Czerń

Uzupełnieniem prostej architektury jest dobrana czarna stolarka okienno – drzwiowa, czarne industrialne barierki, oraz obróbki i akcenty kompozycyjne wykonane z czarnej blachy tj. donice na zieleń wysoką, będące elementem elewacji budynków.

Szkło

Elementem spajające wszystkie nowoprojektowane budynki, są szklane prostopadłościany przecinające monolityczne, ceglane  bryły pełniące funkcje komunikacji.

Dodatkowym atutem takiego rozwiązania jest możliwość tworzenia szklanych fasad multimedialnych lub instalacji oznakowania budynków lub reklamy zewnętrznej poprzez zastosowanie neonowych znaków bądź napisów  informacyjnych niemal lewitujących nieważko na szklanych płaszczyznach

 

Rozwiązania architektoniczno – funkcjonalne poszczególnych budynków

 

Budynek 1 – funkcja edukacyjna

Od strony ulicy A. Jurasza, budynek dostosowaliśmy linią zabudowy do istniejącego obiektu Collegium Medicum o tym samym przeznaczeniu.  Wysoki na 4 kondygnacje naziemne i jedną podziemną obiekt, charakteryzuje się ceglaną elewacją, nawiązującą do charakteru zabudowy śródmieścia Bydgoszczy. Od Strony ul.

M Skłodowskiej – Curie oraz A. Jurasza elewację stanowią uporządkowane podziały z dużymi przeszkleniami gdzie docelowo znajdować się będą sale laboratoryjne

i ćwiczeniowe. Od strony dziedzińca zaprojektowano przeszklony hol komunikacyjny oraz sale wykładowe będące wysuniętymi kubikami doklejonymi do szklanej komunikacji. Całość dopełnia dach zielony ponad traktem sal ćwiczeniowych. Zieleń figlarnie „spływa” po ścianie od ulicy M. Skłodowskiej – Curie, w postaci wertykalnego ogrodu.

 

Budynek 2 – funkcja szpitala

Nowoprojektowane skrzydło szpitala, potraktowaliśmy jako bliźniaczy budynek o prostej formie do budynku znajdującego się po wschodniej części SORU.  Tutaj najważniejsza była dla nas funkcja, a więc układ korytarzowy budynku, który pozwoli na lokalizowanie sal chorych i pomieszczeń towarzyszących po obu stronach komunikacji. Naszą uwagę skupiliśmy na użytkowniku – pacjentach i lekarzach, dla których szpital, staje się czasami drugim domem. Stąd pomysł, by sale chorych, łączone w węzły 3 pokoi, były wyposażone w balkon, będący miejscem rekreacji i integracji, a czasami jedynym miejscem dzięki któremu pacjent ma kontakt z otoczeniem i zielenią. Każdy balkon jest wyposażony w dużych rozmiarów donice umożliwiające bezproblemową wegetację różnorodnych gatunków roślin.

 

Budynek 3 – funkcja szpitala

Główny gmach szpitala, pełni funkcję obiektu służby zdrowia ale także ma w sobie pierwiastek reprezentacyjny, będąc wizytówką miejsca.

Został zaprojektowany jako dwa bliźniacze skrzydła, połączone na środku szklanym łącznikiem, niejako “wciśniętym” pomiędzy dwa monolity. Ceglana elewacja, o uporządkowanych podziałach daje poczucie bezpieczeństwa i harmonii. Jest to zabieg celowy, prosta bryła ułatwia komunikację, która w przypadku obiektów służby zdrowia jest dla użytkownika kluczowa.

Powtarzalność funkcji / sal chorych, gabinetów lekarskich / została odtworzona na elewacji  w postaci wysuniętych gzymsów o symetrycznym sposobie dzielenia. Duże okna, zapewniają stały dopływ naturalnego światła. Parter został zaprojektowany jako przeszklona, dobrze nasłoneczniona przestrzeń, z nastawieniem na funkcje ogólnodostępne – poczekalnie, rejestracje, małą gastronomię, punkty informacyjne.

Analogicznie do innych obiektów, na dachu zaproponowaliśmy zielony taras służący rekreacji i wypoczynkowi. Zieleń spływa bocznymi ryzalitami w formie ścian wertykalnych ogrodów. Szeroka na 9, i wysoka na 5 m przestrzeń pomiędzy bliźniaczymi budynkami umożliwia swobodne przemieszczanie się i przejazd samochodów, także karetek

 

Budynek 4 – garaż

Chcemy traktować garaż, jako budynek najbardziej ekonomiczny ze wszystkich projektowanych obiektów, ale jednocześnie ciekawy i wielofunkcyjny.  Stąd pomysł na budynek – negatyw, będący niejako odwróceniem materiałowym pozostałych proponowanych  obiektów i nawiązaniem do obiektów istniejących. Taki kompromis uzyskaliśmy poprzez zastosowanie tynku na głównym szkielecie budynku, oraz dodanie elementów ceglanych – barierek, oraz czarnej blachy – donice na zieleń średnio wysoką oraz trzony komunikacyjne.

Obok głównej funkcji obiektu – garażu wielostanowiskowego na ok. 150 miejsc postojowych, przestrzeń dachu została przemyślana w taki sposób by służyła rekreacji i organizowaniu eventów – małych koncertów, kina letniego, spotkań etc.

 

Budynek 5 – szpital

Wyzwaniem przy projektowaniu kolejnego skrzydła szpitala było wypracowanie kompromisu pomiędzy, estetyczną, dość stonowaną w formie i detalu zabudową istniejącą, a nowo projektowanymi obiektami o zupełnie innej strukturze i materiale. Dlatego też, zdecydowaliśmy się kontynuować kubaturę sąsiednich obiektów, wprowadzając proponowane przez nas materiały, w taki sposób by od Alei kardynała Stefana Wyszyńskiego wytworzyć jednolitą strukturę zabudowy, dając odbiorcy poczucie ładu i porządku przestrzennego. Trzytraktowy budynek jest zatem do pewnego stopnia kameleonem, który od strony istniejącego budynku, z którym się łączy funkcjonalnie upodabnia się do niego materiałami elewacyjnymi. Następnie w środkowym trakcie komunikacyjnym pojawia się pełne przeszklenie, separujące białą część budynku od części ceglanej, wykończonej już w estetyce zbieżnej z pozostałymi projektowanymi budynkami.

 

Budynek 6 – sala kongresowa

Wielofunkcyjny obiekt, skupiający w sobie wiele różnorodnych zastosowań nie mógł być jednolitą bryłą. Potraktowaliśmy go zatem jako trzy oddzielne budynki, połączone jednym, reprezentacyjnym, szklanym holem.

Część hotelowa, została zaprojektowana w wieży. Poprzez swoją wysokość i kubaturę, budynek ten stanie się dominantą w terenie, będącą przeciwwagą do budynku od strony ulicy A. Jurasza. Pomimo prostej, masywnej bryły, budynek zyskuje lekkość poprzez zastosowanie ażurowej ramy ceglanej, oraz duże przeszklenia poszczególnych pokoi hotelowych. Sala kongresowa, mogąca pomieścić 1000 osób została zaprojektowana w prostopadłościanie, z zielonym tarasem rekreacyjnym na dachu, „spływającym”, podobnie jak w pozostałych budynkach po pionowej ścianie.

Ostatnim elementem kompozycyjnym tej hybrydy, jest skrzydło edukacyjne, mogące pomieścić sale wykładowe, laboratoryjne, pomieszczenia administracyjne oraz pomocnicze. Pod budynkiem został zaprojektowany garaż podziemny na około 90 stanowisk postojowych.

 

 

Inwestor: Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy
Status: konkurs
Lokalizacja: Bydgoszcz
Rok: 2019

 

Autorzy:
Tomasz Olszewski
Marta Leszkowicz
Kacper Czubek
Marcin Sadowski
Anna Szczerbik


Podobne Projekty