IDEA:

Pochówek zmarłych wymaga nie tylko przestrzeni, wymaga – i to od najdawniejszych czasów – rytuału. Na ten rytuał składa się zarówno moment pochówku – poprzedzony w przypadku kolumbariów procesem kremacji – jak i cykliczne odwiedziny miejsca przez rodzinę i znajomych.
W większości kultur miejsce pochówku to szczególny azyl, pełen symboliki i celebracji rytuałów.
W naszym rozumieniu celem konkursu jest zaproponowanie jak najlepszych ram dla tych rytuałów.

MIEJSCE:

Jesteśmy przekonani, że miejsce pochówku należy rozumieć wielopłaszczyznowo.

Dotarcie do miejsca pochówku konkretnej osoby to proces, następstwo zdarzeń, odczuwanie kolejnych przestrzeni, od opuszczenia domu poprzez przestąpienie bramy cmentarza, spacer aleją aż do celu wędrówki. Widoczna jest zatem wyraźna gradacja: od przestrzeni otwartych, publicznych, niemal niczyich aż po półprywatne miejsce – bardzo intymne, oswojone
i znajome.

W sferze wędrówki fizycznej jest to zatem podróż w której przestrzeń staje się miejscem.
W naszym projekcie chcieliśmy by ta droga – w zakresie który przyszło nam zaprojektować -była wyraźnie hierarchiczna, by poszczególne etapy były czytelne i wyraziste przestrzennie. Ponadto liczne uwarunkowania zastane: urbanistyka cmentarza, jego geometria i logika ciągów komunikacyjnych wyznacza pewne ramy dla podejmowanych działań projektowych. Niezmierne ważne jest odczuwanie przestrzeni, dobór proporcji, wysokości – otwieranie i przymykanie widoków.

Logicznie poprowadzona, hierarchiczna w swej strukturze wędrówka fizyczna wzmacnia
i wzbogaca wędrówkę mentalną. Myśli odbiorcy w miarę odczuwania kolejnych elementów kompozycji urbanistycznej i architektonicznej coraz bardziej koncentrują się na celu wędrówki, na byciu myślami z osobami których już z nami nie ma. Od interakcji ze światem zewnętrznym coraz bardziej zagłębiamy się w samych siebie, w nasze odczuwanie, wrażliwość.

SYMBOL:

Świeca, kwiat, obrazek, różaniec przy płycie nagrobnej to nie tylko znaki pamięci ale także elementy identyfikacji, stwarzania fragmentu przestrzeni własnej – prywatnej. Zależało nam, by szczególnie w przypadku cmentarza ekumenicznego dać potencjał do zaakcentowania własnej przynależności kulturowej, etnicznej, religijnej przy jednoczesnym utrzymaniu kompozycyjnego ładu
i powściągliwości formalno – materiałowej.

Z założenia dopuszczona różnorodność (w ramach pewnych czytelnych granic) samej płyty nagrobnej jest zestawiona z rygorystycznymi decyzjami materiałowymi, oraz generalnym układem kompozycyjnym.

RYTUAŁ:

Każdy przychodzi na cmentarz z własnym bagażem doświadczeń, z własnymi wspomnieniami bliskich, z własną potrzebą przebywania w miejscu gdzie złożono szczątki osób dla nas ważnych. Niezależnie od przynależności religijnej lub przekonań, oczekujemy by miejcie pochówku było miejscem godnym, do pewnego stopnia wzniosłym, wyjątkowym, kontemplacyjnym. Poczucie spokoju i bycia w odosobnieniu miesza się z potrzebą bycia częścią wspólnoty, empatii, poczucia, że nie jesteśmy sami.

Przychodzimy by być myślami z bliskimi, znajomymi ale chcemy także tę pamięć
i zaangażowanie zamanifestować. Pozostawić po sobie ślad, zostawić miejsce pochówku lepszym niż je zastaliśmy. Dla wielu osób bycie na cmentarzu oznacza nie tylko obcowanie ze zmarłymi, ale także możliwość kontaktu z żyjącymi, podzielenie się swoim bólem, swoją troską, swoimi wspomnieniami. Uważamy, że należy dać potencjał do tego typu interakcji, do kontemplacji nie tylko w samotności, ale również z innymi – znajomymi i nieznajomymi.